понедельник, 10 февраля 2020 г.

ТЁЛЬГАМ. МАМА


     Ми тшӧкыда овлам гортын Эделюшкӧд кыкӧн. Гожӧмнас дзонь кык тӧлысь папным уджаліс. А ми гортын кӧзяйкаяс пыдди вӧлім. Ме майшаси, мися, кыдзи нылукӧй кутас менӧ мамӧн шуны, некодлы кӧ ме кындзи та йылысь сылы висьтавны…

Эделюшкӧд талунъя ёрта сёрни.


- Коді миян бур ныв?
- Мама!
- А коді тусь ныв?
- Мама!
- А коді лёк ныв?
- Мама!
- А коді гачас писяліс?
- Мама!
- А коді талун дуръяліс?
- Мама!
- А коді колготки вылад рисуйтӧма?
- Мама!
- А тэ коді?
- Мама!
- А Эделия, сідзкӧ, кӧні?
- Абу! – шевгӧдіс кинас дзолюк. J

Водзӧ лоӧ на


среда, 29 января 2020 г.

ТЁЛЬГАМ. КУЗЬНЯВАЯ


Заводитчӧ воддза гижӧдын

Мунам коркӧ машинаӧн верӧскӧд. Юргӧ «Русское радио». Буретш доктор Комаровский сёрнитӧ, нималана педиатр. Эг кывзы юалӧмсӧ, но вочакыв вылас папным вӧчис радиосӧ гораджык да шуис: «Кывзы! Ме тай тэныд шулі!»
А шуис тӧдчана морт со мый. Сійӧ пӧ водзынджык чайтісны, мый кагалы бурджык велӧдны кывъяс, кор ӧти морт сёрнитӧ сыкӧд сӧмын ӧти кывйӧн. Мед, гашкӧ, джын воӧн сёрӧнджык, но каганыд кутас сёрнитны став кывнас, кодӧн сыкӧд варовитӧны, гӧгӧрвоас, кутшӧм кыв да кӧні колӧ шуны. Кыдзкӧ тадз.
Да, ме тӧда, мый эм мӧд методикаяс, но ме чайті, мый ме кӧ кута сёрнитны кагакӧд сӧмын комиӧн, а верӧс сӧмын рочӧн, лоӧ бурджык. Но, навернӧ, Free Alternation — свободное чередование, миянлы лӧсялӧджык. 
Ог тӧд, ёна-ӧ бур тайӧ методикаыс, но ме эг кут ёна майшасьны. 


Ачымӧс помнита… Меным ар нёль сэк вӧлі. Миянын гӧститісны Москва дорын олысь менам тьӧт (мамӧлӧн рӧднӧй чойыс) верӧсыскӧд да менам воча чой-воккӧд. Вӧлі шондіа гожся лун, ми весалім горт дорын тшак. Дерт, пурт сэк меным эз на дӧверитны. Ме нимкодяси мича тшакӧн, шензи быдӧнлӧн аслыспӧлӧслунлы, ворсі наӧн да ӧти бӧрся мӧдӧс сеталі верстьӧяслы. Друг киам вичмис гӧрд гоблӧн кузь кок. Туялышті сійӧс да вӧзйи дядьӧйлы:
- Дядя Витя, смотри какая КУЗЬнявая ножка!
Роч морт-дядь гӧгӧрвоис, сералыштіс да уна во кежлӧ нимтіс менӧ Кузьняваяӧн… ))

Водзӧ лоӧ на

пятница, 24 января 2020 г.

ТЁЛЬГАМ. БабА


Меным пыр вӧлі окота, медым менам кагаӧй сёрнитіс комиӧн. Ӧні, кор меным усис шуд лоны мамӧн, тайӧ кӧсйӧмыс нӧшта на вынсяліс. Дерт, и ме, и мамӧй, коді тӧвъялӧ миянын, сёрнитам Эделюшкӧд комиӧн. Медым нывка мытшӧдъястӧг торйӧдіс, кӧні коми, а кӧні роч, окота, мед батьыс сёрнитіс сыкӧд сӧмын рочӧн. Но... Сійӧ миян полиглот... Велӧдӧ коми, и, дерт, быд выль кыв радпырысь пыртӧ сёрниӧ. Вомъёртъяс пӧвстын и ичӧт Эдель. Миян папным абу на дзик коми, и быть мыйкӧ висьталӧ кагалы рочӧн. Но нӧшта... Миян папным татарин... И татара кывъяс миян семьяын эмӧсь жӧ... мися, тырбура куим кывсьыс тэ сёрнитан рочӧн. Сійӧн и сёрнит пока. Но паплы татшӧмторкӧд миритчыны сьӧкыд.


Верӧслӧн мамыс роч, а батьыс татарин. Мамыс эськӧ велӧдӧма унатор татара кывйысь, но челядьныс быдмӧмаӧсь роч кывъя татараясӧн. Гашкӧ, батьныс абу пуктӧма став вынсӧ ассьыс чужан кывсӧ пияныслы сетӧмлы, гашкӧ, сідз шусяна, средаыс эз вӧв. Но кутшӧмкӧ кывъяс найӧ шуӧны сӧмын татарскӧйӧн. Софра (ляпкад пызан), мендерка (матрас), бебир (переч)... , рӧдвуж петкӧдлысь кывъяс: ана (мам), бабА (бать), тяптя (баб), деде (дед), тизана (батьлӧн чой), эниште (тизаналӧн верӧс), хызым (ныв), оглум (пи), ага (дядь), абдя (тьӧт)... Бать дорас Ренат да сылӧн кык вокыс пыр шыӧдчылӧмаӧсь татарскӧйӧн - бабА. И со локтӧма коркӧ верӧсӧй садйысь да юалӧ мамыслысь:
 - А мыйла став челядьыслӧн эм папа, а миян абу?
- Кыдзи абу? БабА - сійӧ папа и эм.
Вот, мися. Ӧти кывйын и то вошӧмыд. А тэ ӧти сёрникузясӧ сылы мукӧддырйиыс роча-коми-татарскӧйӧн шуан.

Лыддьӧй водзӧ.